Η Αθήνα αλλάζει. Σιγά σιγά προσπαθεί να επαναπροσδιοριστεί χρησιμοποιώντας άλλοτε στοιχεία της ιστορίας της και άλλοτε στοιχεία που θέλουν να γράψουν τη δική τους ιστορία, συνομιλώντας με το παρόν αλλά και το μέλλον της πόλης. Πολιτιστικές υποδομές πρωταγωνιστούν σε κεντρικά σημεία, από την Πατησίων, την Ακαδημίας μέχρι τη Βασιλέως Κωνσταντίνου και τη Συγγρού, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως πυρήνες οικιστικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής ανάπτυξης.
Mεγάλα και μικρότερα μέτωπα, εργοτάξια πολιτισμού τα οποία ορθώνονται φανερά ή αναπτύσσονται πίσω από λινάτσες γύρω από την Ομόνοια, την Πλάκα και τον Νέο Κόσμο. Σημαντικά έργα του υπουργείου Πολιτισμού τα οποία πραγματοποιούνται με χρήματα του ΕΣΠΑ 2007-2013 και θα ολοκληρωθούν τα περισσότερα το 2015.
Μαζί με αυτά και κάποια ιδιωτικά, όπως το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο Φαληρικό Δέλτα, που θα παραδοθεί το 2016, μας κάνουν να δούμε με άλλο βλέμμα τη συνεργασία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας με το κράτος. Είναι φανερό ότι τα εργοτάξια πολιτισμού συνθέτουν μια νέα σελίδα στη μορφή της Αθήνας.
Το Λύκειο του Αριστοτέλη
«Αφιερώθηκε πολύς χρόνος και δουλειά από τις υπηρεσίες του υπουργείου για να μπορούμε να μιλάμε σήμερα για έναν νοητό άξονα πολιτισμού στη Συγγρού, που αρχίζει από το Μουσείο της Ακρόπολης, συνεχίζει στο ΕΜΣΤ και φτάνει μέχρι την παρέμβαση Νιάρχου. Από την άλλη, η αποκατάσταση του ιστορικού Acropole Palace δημιουργεί προσδοκίες για την αναβάθμιση της Πατησίων», εξηγεί στην «Κ» η γ.γ. γραμματέας του ΥΠΠΟΑ, Λίνα Μενδώνη.
Ολα τα εργοτάξια, από τα έργα αναστήλωσης στον Αγιο Κωνσταντίνο στην Ομόνοια μέχρι το ΜΕΛΤ στην Πλάκα, προκαλούν αισιοδοξία. Πριν από λίγες ημέρες άνοιξε για το κοινό και το Λύκειο του Αριστοτέλη. Ενας αρχαιολογικός χώρος δίπλα ακριβώς από τον κήπο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, με προσωρινή είσοδο από την οδό Ρηγίλλης. Η ηρεμία του τοπίου μαζί με τις μυρωδιές από τη ρίγανη, το θυμάρι, σχεδόν ωθούν τους περαστικούς να ανακαλύψουν το ησυχαστήριο πίσω από τη θορυβώδη Βασιλίσσης Σοφίας, όπου το 335 π.Χ. ιδρύθηκε η σχολή του κορυφαίου φιλοσόφου.
Σε 11 νοικοκυρεμένα στρέμματα πίσω από τη Λέσχη Αξιωματικών, με γείτονες το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και απέναντι το Ωδείο Αθηνών, το Λύκειο του Αριστοτέλη (έχει ελεύθερη είσοδο) θα αποτελέσει με τον κήπο του Βυζαντινού, που ολοκληρώνεται στο τέλος του 2015, και το πάρκο Ριζάρη μια τεράστια εστία πρασίνου και πολιτισμού 30 στρεμμάτων στην πόλη.
Η ελπίδα της Πατησίων
Η διαφορά της προνομιούχου Βασ. Σοφίας με την άλλοτε φινετσάτη και σήμερα παρηκμασμένη λεωφόρο Πατησίων είναι μεγάλη. Και ακριβώς γι’ αυτό, έχει μεγάλη σημασία ότι το ταλαιπωρημένο, αν και σπάνιας ευαισθησίας και αρχιτεκτονικού γούστου Acropole Palace, προχωρεί με αισιόδοξους ρυθμούς. Ρημαγμένο από την αδιαφορία του ίδιου του κράτους, κινδύνεψε δύο φορές να καεί, ενώ αποτέλεσε καταφύγιο για τους χρήστες. Τώρα η γειτονιά ελπίζει στη νέα εστία πολιτισμού.
Κομψοτέχνημα, χαρακτηρισμένο ως «εξαίρετο δείγμα αρχιτεκτονικής του διεθνούς Art Nouveau», το ξενοδοχείο που οικοδομήθηκε με σχέδια του Σωτηρίου Μαγιάση ψυχαγώγησε στα σαλόνια του την καλή κοινωνία της Αθήνας, ενώ από τα μπαλκόνια του αποτυπώθηκε στο σελιλόιντ η εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Οι νέες χρήσεις του θα είναι πολιτιστικές: διοργάνωση συνεδρίων, στέγαση της βιβλιοθήκης και ενός μεγάλου πωλητηρίου του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, εστιατορίου-καφέ που θα λειτουργούν ως αργά και χώρος εκθέσεων.
Μοιραία θα ζωντανέψει και ο κήπος του πρώτου μουσείου της χώρας. Οσο για το γειτονικό συγκρότημα του Πολυτεχνείου, που βασίζεται σε σχέδια του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου, είναι ευκαιρία να απαλλαγεί από την ασχήμια της νεοελληνικής καταστροφικής μας εκτόνωσης αποτελώντας μαζί με τον Ακροπόλ και το Εθνικό Μουσείο το τρίγωνο πολιτισμού που φιλοδοξούσε να ολοκληρώσει ο Αντώνης Σαμαράς κατά τη θητεία του στο υπουργείο Πολιτισμού.
Από την ασχήμια αναμένεται να καθαρίσει και ο πεζόδρομος της οδού Τοσίτσα, καθώς και το Επιγραφικό Μουσείο που αδυνατεί να δεχτεί στις υπέροχες αίθουσές του πολλούς επισκέπτες.
Στη ζωντάνια της Πατησίων, βέβαια, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 συνέβαλε ακόμα και η λειτουργία του «Αθήναιον», ενός από τα θερινά θέατρα της περιοχής (μαζί με το «Φλορίντα», το «Μινώα») και εκείνα της λεωφόρου Αλεξάνδρας («Παρκ», «Μετροπόλιταν», «Μπουρνέλη», «Αλίκη», «Αλσος»). Αυτού του είδους η διασκέδαση ανήκει στο παρελθόν. Oμως στην αναβάθμιση της μεγάλης γειτονιάς βοηθούν ακόμη και οι προσπάθειες αξιοποίησης του διαμερίσματος όπου έμενε έφηβη η Μαρία Κάλλας με την οικογένειά της. Η στέγαση της Ακαδημίας, που προσπαθεί χρόνια να επιτύχει η Βάσω Παπαντωνίου –εφόσον ευοδωθούν τα σχέδια του Δήμου Αθηναίων με το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο– θα είναι ένα επιπλέον πλεονέκτημα.
Η έκπληξη της Ακαδημίας
Σχεδόν μυστικό μοιάζει να είναι το έργο που κρύβεται πίσω από τις λινάτσες στην οδό Μαυρομιχάλη 6. Στο κτίριο αυτό που περιήλθε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο κατόπιν δωρεάς με τον όρο να στεγάσει την περίφημη συλλογή μεταβυζαντινών εικόνων του Διονυσίου Λοβέρδου, θα λειτουργήσει το παράρτημα του ΒΧΜ. Κατοικία της οικογένειας του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ και έπειτα σπίτι και έδρα της συλλογής του τραπεζίτη-συλλέκτη Διονυσίου Λοβέρδου, βλέποντάς το να ρημάζει εδώ και χρόνια στη γωνία των οδών Ακαδημίας και Μαυρομιχάλη δεν μπορεί κανείς να φανταστεί τις ευεργετικές αλλαγές που δέχεται. Δύσκολο κτίριο, στο οποίο ευτυχώς διασώζονται εντυπωσιακές οροφογραφίες και τοιχογραφίες, θα είναι έτοιμο στο τέλος του 2015, λέει η κ. Μενδώνη, που είδε από κοντά την πορεία των εργασιών λίγο πριν τις εκλογές.
Ελπίζει μάλιστα πως όταν αρχίσει να λειτουργεί το κτίριο ως παράρτημα του ΒΧΜ, να δώσει νέα ώθηση στη λειτουργία του Πνευματικού Κέντρου του δήμου, στη θεατρική Ιπποκράτους, ακόμη και στο Ρεξ της Πανεπιστημίου, η πρόσοψη του οποίου αποκαταστάθηκε πρόσφατα.
Στη Λεωφόρο Συγγρού, πάντως, οι αλλαγές που έφερε η αποκατάσταση του Φιξ είναι πια ολοφάνερες. Εργο πνοής, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ετοιμάζεται και μαζί του όλη η γύρω περιοχή να γυρίσει σελίδα.Τώρα αλλάζει η φυσιογνωμία των καταστημάτων γύρω από το ΕΜΣΤ. Hδη στην πίσω πλευρά του φωτισμένου τα βράδια μουσείου λειτουργούν, καιρό τώρα, γνωστά ζαχαροπλαστεία, ενώ καινούργια προστέθηκαν μαζί με τραπεζοκαθίσματα στη λεωφόρο Συγγρού. Από την πλευρά της οδού Καλλιρρόης, όπου είναι η είσοδος του μουσείου, αναζητούνται χώροι για καφέ ακόμη και για πολιτιστικές χρήσεις. Στην αλλαγή στο προφίλ της Συγγρού συνέβαλε με τη λειτουργία της και η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να παρακολουθεί από το 2010 εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου.
Η καθοριστική μεταμόρφωση της λεωφόρου, ωστόσο, θα γίνει με την ολοκλήρωση του μεγαλόπνοου έργου του Ιδρύματος Στ. Νιάρχος, στο οποίο συνυπάρχουν η Εθνική Βιβλιοθήκη, η Λυρική Σκηνή και το Κέντρο Πολιτισμού. Αυτό αλλάζει ήδη το παραλιακό μέτωπο της Καλλιθέας, αναβαθμίζοντας το Φαληρικό Δέλτα και ανεβάζοντας τις τιμές στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων.
• «Ακροπόλ Παλάς»: Με προϋπολογισμό 14,5 εκατ. ευρώ, ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο του 2015.
• ΕΜΣΤ: Το έργο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ με 33,760 εκατ. ευρώ. • Λύκειο του Αριστοτέλη: Κόστισε 1,2 εκατ. ευρώ. • Κέντρο Πολιτισμού Στ. Νιάρχος: Θα είναι έτοιμο το 2016 με προϋπολογισμό 566 εκατ. ευρώ.
Της ΓΙΩΤΑΣ ΣΥΚΚΑ
Πηγή: Η Καθημερινή