Δεν προκαλεί έκπληξη η έκταση που πήρε, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η δράση της εθελοντικής ομάδας των atenistas στην οδό Μαρασλή. Για τους αναγνώστες που πιθανότητα δεν παρακολούθησαν το θέμα, ακτιβιστές έβαψαν τα σκαλάκια του γνωστού αθηναϊκού δρόμου που μετά το ύψος του νοσοκομείου του Ευαγγελισμού διαμορφώνεται κλιμακωτά μέχρι τους πρόποδες του Λυκαβηττού. Η επιλογή μιας ευρείας γκάμας χρωμάτων πυροδότησε αντεγκλήσεις αισθητικού χαρακτήρα, αν και ο πυρήνας της συζήτησης απέκτησε γρήγορα πολιτικό περιεχόμενο: είχαν ή δεν είχαν άδεια οι atenistas; Kαι ποια είναι τα όρια παρέμβασης στον δημόσιο χώρο ακόμα κι όταν οι προθέσεις είναι καταφανώς καλές;
Στην πραγματικότητα, κάτω από την επιφάνεια των διαδικτυακών αντιπαραθέσεων σιγοκαίει η ίδια φωτιά: ποιος έχει το πάνω χέρι στην πόλη; Οι θεσμοθετημένοι φορείς; Ο κόσμος των επιχειρήσεων; Οι ομάδες πολιτών; Οι ακτιβιστές; Αγνωστα παραπολιτικά κέντρα;
Η Αθήνα έχει παράδοση στην πολιτική ένταση και στις θεωρίες συνωμοσίας, πόσο μάλλον σε περιόδους κρίσης και αβεβαιότητας. Τα θέματα «αστικής ανάπτυξης» πυροδοτούν συχνά μικρότερες ή μεγαλύτερες αναφλέξεις. Εχει ενδιαφέρον να δούμε ποια «μέτωπα» παραμένουν ανοιχτά διαχρονικά τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά και τις νέες εστίες έντασης που φύονται στην Αθήνα της ύφεσης αλλά και των πολλών προσδοκιών, καθώς εμφανίζεται μια ασυνήθιστη κινητικότητα στην αρχιτεκτονική και πολεοδομική ατζέντα της πόλης.
Re-think Athens. Ο επανασχεδιασμός της οδού Πανεπιστημίου στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος ανασυγκρότησης του κέντρου της πρωτεύουσας έχει δημιουργήσει δύο ξεκάθαρα στρατόπεδα που τάσσονται υπέρ ή κατά της παρέμβασης. Το ζήτημα ήταν αρκετά σύνθετο και περίπλοκο από μόνο του, αλλά έχω την αίσθηση ότι η εμπλοκή ενός ιδιωτικού οργανισμού όπως το Κοινωφελές Ιδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης (χρηματοδότησε τη διενέργεια του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού όπως και την εκπόνηση όλων των σχετικών μελετών) ερέθισε τα αντανακλαστικά μιας μερίδας της κοινής γνώμης που είναι εξαιρετικά καχύποπτη στη συμμετοχή ιδιωτικών φορέων σε θέματα δημοσίου χώρου.
Εθνικός Κήπος. Πρόκειται για μια πολύ πρόσφατη εστία ανάφλεξης και προέκυψε ύστερα από την πρωτοβουλία του πολιτιστικού οργανισμού ΝΕΟΝ και του επιχειρηματία και συλλέκτη Δημήτρη Δασκαλόπουλου να προτείνει στον Δήμο Αθηναίων μια σειρά στοχευμένων παρεμβάσεων στον Εθνικό Κήπο καθώς και τη διοργάνωση, κάθε δύο χρόνια, έκθεσης σύγχρονης τέχνης. Το κηποτεχνικό σκέλος της πρωτοβουλίας υπογράφει ένα μεγάλο όνομα, ο διεθνούς φήμης Γάλλος αρχιτέκτονας τοπίων Louis Benech. Παρ’ όλα αυτά, εκδηλώθηκε έντονη αντίδραση: η Εταιρεία Φίλων του Εθνικού Κήπου και δέκα Αθηναίοι πολίτες προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας να ακυρωθεί η έγκριση της αρχιτεκτονικής μελέτης από τον δήμο, ενώ ερώτηση στη Βουλή κατέθεσε και η βουλευτής Α΄ Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας Φωτεινή Πιπιλή.
«Αναζωογόνηση» ΚΜ. Κι εδώ η πρωτοβουλία προήλθε από ιδιώτη συγκεντρώνοντας εξαρχής τόνους καχυποψίας και ακατάσχετης σεναριολογίας. Ο επιχειρηματίας Ιάσονας Τσάκωνας (εταιρεία Oliaros), ιδιοκτήτης σημαντικού αριθμού ιδιοκτησιών σε Κεραμεικό και Μεταξουργείο ξεκίνησε μια πολύπλευρη και καλά οργανωμένη προσπάθεια αναζωογόνησης των δύο περιοχών. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το Remap, μια σύνθετη εικαστική διοργάνωση που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια στις δύο παλιές γειτονιές της Αθήνας. Οι κινήσεις του στοχοποιήθηκαν ως «επιχειρηματική απόπειρα “εξευγενισμού”» αλλά σήμερα η κατάσταση φαίνεται αρκετά πιο ήρεμη, ενώ το σενάριο της ενδεχόμενης υπαγωγής του σχεδίου αστικής ανάπλασης «ΚΜ Properties» στο επενδυτικό ταμείο Jessica φαίνεται πιο κοντά από ποτέ.
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ
Πηγή: Η Καθημερινή