Αποφασισμένο να προχωρήσει στη θέσπιση του νέου πλαισίου για την παραχώρηση και τα έργα στον αιγιαλό και την παραλία εμφανίζεται το υπουργείο Οικονομικών. Αυτό προκύπτει από τις δύο ανακοινώσεις που εξέδωσε σε διάστημα τριών ημερών, υπερασπιζόμενο την αναγκαιότητα της προτεινόμενης ρύθμισης. Πάντως θεωρείται πιθανό να υπάρξουν κάποιες επιμέρους τροποποιήσεις, χωρίς να μεταβάλλεται ο βασικός στόχος του νομοθετήματος που είναι η ενίσχυση της εκμετάλλευσης της παράκτιας ζώνης της χώρας. Με αφορμή το κλείσιμο της δημόσιας διαβούλευσης χθες, η «Κ» παραθέτει τις βασικές αλλαγές στη νομοθεσία.
• Οριοθέτηση αιγιαλού. Προκειμένου να επισπεύσει τη διαδικασία χάραξης αιγιαλού (σήμερα λιγότερο από το 10% του αιγιαλού της χώρας είναι οριοθετημένο), το υπουργείο Οικονομικών προτείνει τη χρησιμοποίηση ερευνητικού προγράμματος της Κτηματολόγιο Α.Ε., με βάση το οποίο έγινε προκαταρκτική χάραξη αιγιαλού σε όλη τη χώρα. Οι χάρτες θα εγκριθούν από τις κτηματικές υπηρεσίες. Το πλεονέκτημα της χρήσης του συγκεκριμένου υλικού (ορθοφωτοχάρτες) είναι ότι θα επισπευστεί η χάραξη αιγιαλού σε όλη τη χώρα, η οποία σήμερα γίνεται κατά περίπτωση, συνήθως έπειτα από αίτηση ιδιώτη και είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα. Το μειονέκτημα είναι ότι οι ορθοφωτοχάρτες της Κτηματολόγιο Α.Ε. αποτυπώνουν τη σημερινή κατάσταση, αλλά δεν λαμβάνουν υπόψη οικολογικά κριτήρια.
• Οριοθέτηση παραλίας. Κάποιες από τις ισχύουσες ρυθμίσεις (από το 2001) παραμένουν: Η ζώνη της παραλίας μπορεί να οριοθετείται ταυτόχρονα με τον αιγιαλό, δεν μπορεί να υπερβαίνει σε πλάτος τα 50 μέτρα, ενώ ακίνητα στην παραλία απαλλοτριώνονται υπέρ του Δημοσίου ως ρυμοτομούμενα. Υπάρχουν όμως ορισμένες διαφοροποιήσεις. Στην ισχύουσα νομοθεσία, ακίνητα νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (λ.χ. Εκκλησία) σε ζώνη παραλίας περιέρχονται χωρίς αντάλλαγμα στο κράτος. Στην προτεινόμενη νομοθεσία, παραχωρούνται χωρίς αντάλλαγμα μόνο αν έχουν καταλήξει στο ΝΠΔΔ από δωρεάν παραχώρηση του κράτους.
Επίσης, η αναγκαιότητα χάραξης της ζώνης παραλίας κρίνεται από Επιτροπή (σήμερα είναι υποχρεωτική) για έργα που απέχουν 50 μέτρα (σήμερα 100 μέτρα) από τον αιγιαλό. Τέλος, διευκολύνεται η δόμηση σε μικρά οικόπεδα στο όριο της ζώνης παραλίας: όπως ορίζεται, αν εμπίπτουν και στη ζώνη αυτή και χάνουν την αρτιότητά τους λόγω εμβαδού, «θεωρούνται κατά παρέκκλιση άρτια αν το εμβαδό του απομένοντος υπερβαίνει το 80% του απαιτούμενου από τον νόμο. Η διάταξη, μάλιστα, έχει αναδρομική ισχύ. Αναλόγως, μη άρτια και οικοδομήσιμα δημόσια ακίνητα που έχουν καταγραφεί ως παλαιοί αιγιαλοί «μπορούν να μεταβιβάζονται χωρίς διαγωνισμό και κατά παρέκκλιση των διατάξεων που τυχόν ισχύουν για την απαγόρευση κατάτμησης των ακινήτων σε όμορους ιδιοκτήτες».
• Παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού και παραλίας. Στην ισχύουσα νομοθεσία ορίζεται σαφώς ότι η παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού και παραλίας δεν θα πρέπει να παραβιάζει τον προορισμό τους ως κοινόχρηστο αγαθό και δεν θα πρέπει να επιφέρει αλλοίωση στη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία. Επίσης, ότι δεν θα πρέπει να εμποδίζεται η ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών. Και ότι απαγορεύεται η παραχώρηση της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας. Στο σχέδιο νόμου οι αναφορές αυτές περιορίζονται. Αντ’ αυτών, αναφέρεται ότι με την πράξη παραχώρησης (σ.σ. δηλαδή κατά περίπτωση) «τίθενται οι αναγκαίοι όροι για τη διασφάλιση της απόλαυσης εκ μέρους του κοινού, με τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των προσώπων στα οποία κατανέμεται η χρήση». Με τη νέα νομοθεσία απαλείφονται όλοι οι περιορισμοί στην ανώτατη παραχωρούμενη έκταση των 500 τ.μ. και τη διατήρηση ελεύθερων ζωνών 100 τ.μ. ανάμεσα σε παραχωρήσεις. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι όροι θα εξειδικευτούν αργότερα, με απόφαση υπουργού. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση όσων δραστηριοτήτων την χρειάζονται προτείνεται να γίνεται πριν από την έκδοση της απόφασης παραχώρησης και όχι εκ των υστέρων, όπως σήμερα.
• Μόνιμα έργα σε αιγιαλό, παραλία. Πρόκειται για το ένα από τα δύο σημεία στα οποία θα επέλθει ουσιώδης διαφοροποίηση από την ισχύουσα νομοθεσία. Σήμερα επιτρέπεται να γίνονται έργα για βιομηχανικούς, λιμενικούς, εμπορικούς και συγκοινωνιακούς σκοπούς, ενώ υπάρχει και μια ασαφής αναφορά σε «άλλου είδους σκοπούς». Ολα αυτά εγκρίνονται με απόφαση υπουργού. Με την προτεινόμενη νομοθεσία, η ασαφής αναφορά δεν απαλείφεται, αλλά επεκτείνεται σε όλους ανεξαιρέτως τους επιχειρηματικούς σκοπούς. Την απόφαση λαμβάνει ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
• Νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγάλη αλλαγή στη νομοθεσία. Κάθε αυθαίρετο που χρησιμοποιείται για επιχειρηματικούς σκοπούς (ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, ταβέρνες, καφετέριες κ.λπ.) μπορεί με τη νέα νομοθεσία να νομιμοποιηθεί με απόφαση του γενικού γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και την καταβολή προστίμου. Εξαιρείται σαφώς μόνο η κατοικία. Απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση ή μια έκθεση για τις οχλήσεις στο περιβάλλον από το αυθαίρετο και πώς μπορούν να περιοριστούν. Η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων στον αιγιαλό και την παραλία δεν παρέχεται σήμερα από τη νομοθεσία (μάλιστα εξαιρέθηκαν από τους δύο νόμους για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, ν. 4014/11 και 4178/13).
• Ειδικές περιπτώσεις. Δίνεται δυνατότητα παραχώρησης θαλασσίου ή λιμναίου χώρου για «πάρκα αναψυχής» μέχρι 1.500 τ.μ., «για την εξυπηρέτηση πολιτιστικών σκοπών ή ψυχαγωγίας λουομένων ή άλλων σκοπών», εκτός εστιατορίων ή κέντρων αναψυχής.
Δίνεται η δυνατότητα παραχώρησης νησίδων, υφάλων και σκοπέλων, μεταξύ άλλων για τουριστικούς και εν γένει επιχειρηματικούς σκοπούς. Μάλιστα μπορεί να γίνεται και απευθείας παραχώρηση, αν ζητηθεί από ΝΠΔΔ. Επιτρέπεται η επιχωμάτωση (μπάζωμα) του θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση στρατηγικών τουριστικών επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ και ΕΣΧΑΔΑ), κατά 5 τετραγωνικά ανά κλίνη.
Οι αντιδράσεις στο νομοσχέδιο είναι πολλές. Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε με την κατάθεση περισσοτέρων από 900 σχολίων, ένας αριθμός-ρεκόρ για το opengov.gr. Πλήθος φορέων, οργανώσεων και πολιτών έχουν εκφράσει δημόσια την αντίθεσή τους, ενώ σε δύο ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενάντια στον νόμο έχουν συλλεχθεί περισσότερες από 100.000 υπογραφές. Επίσης, πολλά διεθνή ΜΜΕ έχουν ασχοληθεί με το θέμα.
Αντιδράσεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης προκαλούν οι διατάξεις του σχεδίου νόμου για τον αιγιαλό, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Bουλευτές της Ν.Δ. και σχεδόν σύσσωμο το ΠΑΣΟΚ ζητούν τροποποιήσεις, απειλώντας με καταψήφιση του νομοσχεδίου, ενώ -σύμφωνα με πληροφορίες- ενστάσεις για το περιεχόμενό του έχει εκφράσει στο υπουργείο Οικονομικών ο υπουργός Διοικ. Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης. Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη δήλωσε χθες (Star) ότι «θα πρέπει να ξαναέρθει το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, καλά επεξεργασμένο». Και διευκρίνισε: «Αυτό το νομοσχέδιο ως έχει δεν θα το ψηφίσω, δεν περνάει από τη Βουλή».
Ντόρα Μπακογιάννη: Αυτό το νομοσχέδιο ως έχει δεν περνάει από τη Βουλή
Η κ. Μπακογιάννη δεν αποτελεί το μόνο στέλεχος της Ν.Δ. το οποίο απειλεί με καταψήφιση του νομοσχεδίου. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε χθες και η κ. Φωτεινή Πιπιλή, η οποία μίλησε για «νομοσχέδιο τέρας», αφήνοντας ευθέως να εννοηθεί ότι δεν προτίθεται να το εγκρίνει στη Βουλή διά της ψήφου της. Συνολική αλλαγή του νομοσχεδίου, και μάλιστα στα πρότυπα της σχετικής πρότασης που έχει διαμορφώσει η Χαρ. Τρικούπη, ζητούν από το ΠΑΣΟΚ. Ηδη από χθες ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος έχει διαμηνύσει ότι υπό την παρούσα μορφή το νομοσχέδιο δεν πρόκειται να υπερψηφιστεί από το ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Οδ. Κωνσταντινόπουλος δήλωσε (Real) ότι το νομοσχέδιο «δεν περνάει από τη Βουλή». Και συμπλήρωσε λέγοντας πως «η ανεξέλεγκτη και χωρίς περιορισμούς ιδιωτική εκμετάλλευση δεν είναι αποδεκτή». Από τη Χαρ. Τρικούπη κάνουν λόγο για «κραυγαλέα απροσεξία» στην κατάρτιση του ν/σ και επισημαίνουν πως είναι κατ’ αρχάς «απαράδεκτο» το ότι υφίστανται διατάξεις που έρχονται σε σύγκρουση ακόμη και με το κοινοτικό δίκαιο και -ως εκ τούτου- θα μπορούσαν να οδηγήσουν μέχρι και σε πρόστιμα από την Ε.Ε.
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΙΑΛΙΟΥ